Voor Gemeenten
Help bewoners structureel met energiebesparing door inzicht
De urgentie van energiebesparing is door de energietransitie en de stijgende energieprijzen op veel plekken voelbaar. Gemeenten willen bewoners ondersteunen om het energieverbruik te verlagen. Het Rijk heeft diverse middelen beschikbaar gesteld om energiearmoede tegen te gaan, zoals de SPUK energiearmoede en de al eerder beschikbaar gestelde RRE-W-subsidie voor kleine energiebesparende maatregelen.
Gemeenten en woningcorporaties helpen met bijvoorbeeld kleine fysieke maatregelen, zoals het plakken van tochtstrips en het plaatsen van radiatorfolie. Een waardevolle aanvulling op deze kleine fysieke maatregelen is het plaatsen van een energiedisplay, dat via inzicht en gedragsverandering bij de bewoners zelf voor een structurele energiebesparing van gemiddeld 5 procent per huishouden zorgt.
In deze video spreekt Marjet Verstrijden van gemeente Epe over haar ervaring en inzet van de energiedisplays.
Een energiedisplay helpt bewoners om zélf te besparen
Een slim energiedisplay is een schermpje dat bewoners inzicht geeft in het energieverbruik en de energiekosten. Het schermpje communiceert met een dongel in de slimme meter in de meterkast. Bewoners kunnen hun ‘live’ energieverbruik- en kosten bekijken en ook het verbruik, per dag, week, maand of jaar. Wanneer bewoners kleine aanpassingen in hun gedrag maken (bijvoorbeeld iets korter douchen, of een apparaat uitzetten) dan zien ze direct het effect op de energiedisplay in hun woonkamer. Veel bewoners vinden het motiverend om direct de effecten van kleine aanpassingen terug te zien.
Ook versterkt de plaatsing van energiedisplays het positieve effect van fysieke maatregelen (zoals de plaatsing van tochtstrips). Veel fysieke maatregelen hebben namelijk beperkte zin als het gedrag niet wordt aangepast. Sterker nog: er kan een reboundeffect opreden, wanneer bewoners juist minder duurzaam gaan leven. Met een energiedisplay blijven bewoners gestimuleerd om ook zelf voor energiebesparing te zorgen.
Opschalingsproject voor gemeenten en woningcorporaties na positieve onderzoeksresultaten
Na eerdere positieve geluiden uit Engeland, waar de zogenaamde ‘In-home-display standaard bij de uitrol van de slimme meter meegeleverd wordt, publiceerden het PBL en Universiteit Tilburg in april 2021 een onderzoeksrapport over de effectiviteit van energieverbruiksmanagers voor energiebesparing in Nederland. Uit het onderzoek bleek dat energiedisplays voor een gemiddelde energiebesparing van ruim 5% per jaar zorgen. Ook gaven gebruikers aan dat ze het fijn vinden om inzicht te hebben en zo zelf meer grip te hebben op hun energierekening.
Na succesvolle pilot-projecten (onder de naam ‘Meters Maken’) zijn de Woonbond en Aedes met budget van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en ondersteuning van Quintens het opschalingsproject Slimmer met je Energie gestart. Het doel van het project is om gemeenten, woningcorporaties en huurdersorganisaties te ondersteunen bij de inzet van energiedisplays. Dit doen we door webinars te organiseren toolkits en een checklist & beslisboom op deze website aan te bieden en door (vaak kosteloos) advies te verlenen. Slimmer met je Energie verkoopt zelf geen energiedisplays en heeft ook geen belang bij de verkoop van een bepaald display.
Gemeenten positief over inzet energiedisplays voor energiebesparing
In diverse gemeenten (o.a. Amsterdam, Alkmaar, Utrecht, Drenthe, Leeuwarden, de Achterhoek en Arnhem) worden de displays ingezet om bewoners te helpen blijvend energie te besparen. De ervaringen zijn over het algemeen zeer positief.
- Het inzetten van energiedisplays is een relatief goedkope manier (+- € 100 + korte begeleiding) om energie te besparen. Bewoners besparen al snel een volle boodschappenkar en de CO2-uitstoot gaat bij deelname van 1000 huishoudens 200 ton omlaag.
- De investering is bij de gemiddelde gebruiker binnen 1 jaar terugverdiend, terwijl de besparingen structureel zijn.
- Bovendien krijgen bewoners zo een gevoel van controle en raken vaak ook meer geïnteresseerd in andere verduurzamings- en besparingsmaatregelen.
Als gemeente aan de slag met energiedisplays
Gemeenten en woningcorporaties hebben een belangrijke rol. De bereidheid onder bewoners om een energiedisplay aan te schaffen is namelijk laag. Voor veel bewoners zijn de aanschafkosten en de installatie, drempels om in actie te komen. De ervaring leert dat bewoners pas enthousiast worden zodra de energiedisplay bij hen thuis is geïnstalleerd en ze wat uitleg hebben gekregen. Als dit is gebeurd, dan zijn bewoners vaak direct enthousiast en gaan ze er ook (blijvend) mee aan de slag.
Onze ervaring leert dat de displays het meest effectief zijn wanneer partijen de display juist inbedden in al lopende processen, waarbij er al iemand achter de voordeur komt. Dat kan bij een lopend energiecoachtraject zijn, maar ook bij mutatie, renovatie, CV-ketel controle of zonnepanelen installatie. Om te ondersteunen bij het aankoop- en implementatieproces, hebben we een gratis checklist en toolkits ontwikkeld waar gemeenten en woningcorporaties mee aan de slag kunnen.
Mogelijk heeft u al een pakket afgenomen bij een energieloket of andere uitvoerende partij, waar energiedisplays nog geen onderdeel van zijn. In dat geval kunnen de displays een waardevolle toevoeging zijn op het pakket. Als u nog een aanbesteding gaat doen, overweeg dan het plaatsen van een energiedisplay en de uitleg hierover mee te nemen in uw eisenpakket. Wij kunnen u hierbij helpen. Overigens bieden steeds meer uitvoeringsorganisaties de displays ook aan als onderdeel van het pakket.
Overweegt u energiedisplays voor energiebesparing in uw gemeente?
Slimmer met je Energie is opgezet om gemeenten en woningcorporaties belangeloos te ondersteunen bij de aanschaf en plaatsing van displays. Wilt u aan de slag met de displays of hier meer over leren, dan adviseren wij u het volgende:
Voor extra informatie over de inzet van energiedisplays:
- Bekijk de presentatie of lees de memo over de inzet van energiedisplays
- Bekijk de video, met een korte uitleg over de energiedisplays
- Lees de ervaringen van andere gemeenten en woningcorporaties
Om zelf aan de slag te gaan:
- Volg de beslisboom en checklist voor de aanschaf en plaatsing
- Bekijk het overzicht van aanbieders van (goede) energiedisplays
- Gebruik de toolkits
- Contacteer ons als u nog vragen heeft of ondersteuning nodig heeft. Het Slimmer met je Energie teams helpt uw organisatie op weg.