Ongezonde situaties door extreme energiemaatregelen

Uit meldingen die binnenkomen op het Meldpunt Energiealarm van de Woonbond en uit onderzoek van TNO komt naar voren dat mensen die in energiearmoede leven vaak de verwarming niet meer aanzetten. Daarbij nemen zij vaak extreme maatregelen, zoals het afplakken van de ventilatie. Hierdoor kunnen zeer ongezonde situaties ontstaan, zoals hoge CO₂-gehaltes in huis, en vocht- en schimmelproblemen. Met meetapparatuur zoals een CO₂-meter en een energiedisplay kunnen bewoners geholpen worden om zelf hun leefsituatie te verbeteren. Zowel gemeente Arnhem als gemeente Schouwen-Duiveland hebben er daarom voor gekozen om naast het bieden van energiecoaching ook energiedisplays te plaatsen, waarmee bewonerszelfstandig hun situatie kunnen monitoren en bijsturen waar nodig.‍

Ervaring van gemeente Arnhem: “Bouw eerst een vertrouwensband op”

In de regio Arnhem kunnen mensen die te maken hebben met energiearmoede zichzelf aanmelden bij de Energiebank Arnhem, voor hulp van een energiecoach. Daarnaast worden ook mensen naar de Energiebank doorverwezen door de gemeente en (schuld)hulpverleners. De energiecoaches van Arnhem zijn onder andere werkzoekenden, die als energiecoach aan de slag gaan. Als een energiecoach langskomt, is het belangrijk dat er eerst een vertrouwensband wordt opgebouwd, zo is de ervaring in de gemeente. Daarom komen de energiecoaches van de Energiebank Arnhem in het geval van energiearmoede niet slecht één keer langs voor een adviesgesprek, maar brengen zij vier à vijf keer een bezoek aan een huishouden.

Meten en verbeteren

De eerste keer dat een energiecoach langskomt, doet de coach een aantal metingen (waaronder CO₂- en luchtvochtigheidsmetingen). Vervolgens plaatst de energiecoach gelijk een energiedisplay en krijgen bewoners een korte uitleg. Op de display kan de bewoner direct zien wat het kost om de verwarming aan te zetten, te koken, te douchen en de tv aan te hebben. Bij de volgende bezoeken van de coach kunnen de bewoner(s) en de coach het verbruik bekijken en verbetermogelijkheden zoeken. Uit de metingen van de display kan bijvoorbeeld blijken dat bewoners prima het grootste gedeelte van de dag de verwarming op een comfortabele temperatuur kunnen zetten (en op sommige momenten de verwarming beter kunnen verlagen) en ook ‘gewoon’ warm kunnen eten ’s avonds. Ook kan blijken dat bijvoorbeeld de koelkast veel stroom verbruikt en beter vervangen kan worden. Vervolgens kan de energiecoach samen met de bewoner zoeken naar mogelijkheden om dit te financieren. Energiecoaching helpt bewoners zo om te besparen, zonder dat bewoners in paniek raken en niet meer ‘gezond’ durven te leven.

Buurtcoaches gemeente Schouwen-Duiveland: “Waarde van energiedisplay zit vooral in illustreren van gedragstips”

De gemeente Schouwen-Duiveland heeft een half miljoen euro uitgetrokken voor de bestrijding van energiearmoede onder inwoners. Energiecoöperatie Zeeuwind voert het energiearmoedebeleid voor de gemeente uit. Zij werken met buurtcoaches die al bekende gezichten zijn in de buurten waar ze bewoners helpen. Zij gaan bij zo’n 600 huishoudens op Schouwen-Duiveland langs. Aan het begin van een energieadviesgesprek plaatsen zij een energiedisplay en gebruiken deze ook om de gedragstips te illustreren. Aan het einde van het gesprek mogen de bewoners kiezen of ze de display willen houden. Uit de ervaringen blijkt dat zo’n 75% van de mensen de display graag in huis houdt.

Effect van kleine bespaarmaatregelen zichtbaar voor bewoners

Tijdens het bezoek bekijken de buurtcoaches ook welke kleine besparende maatregelen, zoals radiatorfolie, waterbesparende kraankoppen en verlichting ze kunnen inzetten. De bewoners mogen zelf kiezen of en welke kleine maatregelen ze willen. De coach bestelt de materialen ter plekke. Bij een vervolgbezoek komt een klusteam gratis de materialen aanbrengen, zodat de bewoner dat niet zelf hoeft te doen. Op de energiedisplay kunnen zij zien welk effect de kleine besparende maatregelen hebben.

‍

Energiedisplays inzetten in jouw werk?

Houdt jouw organisatie of gemeente zich ook bezig met het aanpakken van energiearmoede? En ben je benieuwd hoe de inzet van energiedisplays zou kunnen werken in de aanpak van energiearmoede in jouw gemeente? Neem dan contact op met ons projectteam. We vertellen je er graag meer over. Of check de checklist en beslisboom voor als je aan de slag wilt met de aanschaf en installatie van de displays.

Slimmer met je Energie is (met ondersteuning van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) opgezet om gemeenten en organisaties te ondersteunen bij de aanschaf en installatie van energiedisplays.